partnerem merytorycznym artykułu jest :

data publikacji: 18.11.2024

Procedura In Vitro – badania i etapy leczenia

In vitro, czyli zapłodnienie pozaustrojowe, to jedna z najbardziej zaawansowana i najbardziej skuteczna metoda leczenia niepłodności. Jest to technika medyczna, która umożliwia parom zmagającym się z trudnościami w poczęciu dziecka spełnienie marzenia o rodzicielstwie. Proces ten jest złożony i wymaga wieloetapowego podejścia oraz dokładnych badań diagnostycznych. W poniższym artykule przedstawiamy, jak wygląda procedura in vitro – od badań wstępnych po transfer zarodka.

Etap 1: Diagnostyka i kwalifikacja do leczenia

Pierwszym krokiem w procedurze in vitro jest diagnostyka, która pozwala ocenić przyczyny niepłodności oraz możliwości skutecznego leczenia. Lekarz prowadzący zleca szereg badań zarówno dla kobiety, jak i mężczyzny.

Badania u kobiety:

  1. Ocena rezerwy jajnikowej
    Badanie poziomu hormonów, takich jak AMH (hormon antymüllerowski), FSH (hormon folikulotropowy) oraz estradiol, pozwala określić zdolność jajników do produkcji komórek jajowych.
  2. Ultrasonografia transwaginalna
    USG pozwala ocenić anatomię narządów rodnych, liczbę pęcherzyków antralnych w jajnikach oraz wykryć ewentualne nieprawidłowości, takie jak mięśniaki, polipy czy endometriozę.
  3. Badania wirusologiczne i infekcyjne
    Wymagane są badania w kierunku chorób zakaźnych, takich jak HIV, HCV, HBV czy kiła.
  4. Ocena drożności jajowodów (opcjonalnie)
    HSG lub sonohisterosalpingografia której wynik wskazuje na niedrożność jajowodów – jako wskazanie.

 

Badania u mężczyzny:

  1. SpermiogramPodstawowe badanie nasienia, które ocenia ilość, ruchliwość i morfologię plemników.
  2. Badania genetyczneW niektórych przypadkach lekarz może zalecić badania w kierunku mutacji genetycznych, np. w genie CFTR czy kariotyp.
  3. Badania infekcyjneTak jak u kobiety, konieczne są testy na obecność wirusów i chorób przenoszonych drogą płciową.

Po analizie wyników badań lekarz opracowuje indywidualny plan leczenia i w przypadku występowania wskazań kwalifikuje parę do procedury in vitro.

Etap 2: Stymulacja hormonalna

Stymulacja jajników jest kluczowym etapem procedury in vitro. Jej celem jest uzyskanie większej liczby dojrzałych komórek jajowych, co zwiększa szanse na zapłodnienie.

  1. Stymulacja owulacji
    Kobieta przyjmuje leki hormonalne (gonadotropiny) przez około 8-10 dni, pod ścisłym nadzorem lekarza. Regularne badania poziomu hormonów i USG pozwalają monitorować rozwój pęcherzyków jajnikowych.
  2. Trigger
    Kiedy pęcherzyki osiągną odpowiednią wielkość, podawany jest zastrzyk z hCG lub agonistą GnRH, który powoduje końcowe dojrzewanie komórek jajowych.

 

Etap 3: Pobranie komórek jajowych i uzyskanie nasienia

Pobranie komórek jajowych (tzw. punkcja) odbywa się w znieczuleniu ogólnym, zwykle 34-36 godzin po podaniu triggeru. Procedura trwa około 15-20 minut i polega na aspiracji płynu z pęcherzyków jajnikowych pod kontrolą USG.
Równocześnie partner oddaje nasienie, które jest następnie przygotowywane w laboratorium.
Jeśli uzyskanie nasienia naturalną drogą jest niemożliwe, lekarz może wcześniej przeprowadzić biopsję jądra (TESA/PESA).

Etap 4: Zapłodnienie w laboratorium

W laboratorium embriologicznym komórki jajowe są zapładniane plemnikami. Istnieją dwa główne sposoby zapłodnienia:

  1. Metoda klasyczna IVF
    Komórki jajowe są umieszczane w specjalnym pojemniku razem z plemnikami, gdzie dochodzi do naturalnego zapłodnienia.
  2. ICSI (Intracytoplasmic Sperm Injection)
    Prawidłowy plemnik jest wstrzykiwany bezpośrednio do komórki jajowej. Jest to najczęściej stosowana metoda, zwłaszcza w przypadku nieprawidłowego wyniku badania seminologicznego (nasienia).

Po zapłodnieniu zarodki są hodowane w warunkach laboratoryjnych przez 3-6 dni.

Etap 5: Transfer zarodka

Najlepiej rozwinięty zarodek (w niektórych przypadkach dwa zarodki) jest przenoszony do jamy macicy kobiety za pomocą cienkiego, delikatnego cewnika. Transfer jest procedurą bezbolesną i nie wymaga znieczulenia.
Niewykorzystane zarodki poddawane są procesowi kriokonserwacji (mrożenia), aby wykorzystać je w przyszłych próbach.

Etap 6: Oczekiwanie na wynik i test ciążowy

Po transferze zarodka pacjentka przyjmuje leki wspierające implantację, takie jak progesteron. Około 10-11 dni po transferze wykonywany jest test ciążowy z krwi (beta-hCG), który potwierdza, czy doszło do zagnieżdżenia zarodka w macicy.

Procedura in vitro to skomplikowany proces, który wymaga współpracy pacjentów z zespołem specjalistów. Chociaż metoda ta nie gwarantuje 100% sukcesu, jej skuteczność w ciągu ostatnich lat znacząco wzrosła dzięki postępowi w medycynie. Kluczem do sukcesu jest indywidualne podejście do pacjentów, właściwa diagnostyka i profesjonalna opieka medyczna.
Dla wielu par in vitro to nie tylko szansa na dziecko, ale także na spełnienie marzenia o pełnej rodzinie.

opracowanie merytoryczne


dr Krzysztof Mirocki

Ponad 30 lat jestem lekarzem ginekologiem, a od ponad 15 zajmuję się diagnostyką i leczeniem niepłodności.

Fachowość połączona z opieką – to dwa elementy, którymi rozbudzam motywację swoich pacjentów. Nasze kontakty często mają również swą mniej formalną stronę. Wyznaję zasadę, że dla powodzenia leczenia para musi mieć wsparcie w lekarzu przez cały czas jego trwania.