data publikacji: 25.11.2024

Czynniki wpływające na problemy z płodnością

Problemy z płodnością dotykają coraz więcej par. W wielu przypadkach udaje się szybko znaleźć przyczynę i wdrożyć odpowiednie postępowanie.

Wiek

Najistotniejszym czynnikiem wpływającym na płodność jest wiek. Po 30 r.ż rezerwa jajnikowa kobiety stopniowo się zmniejsza, a jakość komórek jajowych się obniża. Wraz z wiekiem rośnie również ryzyko aberracji chromosomowych u potomstwa. Niestety wiek jest czynnikiem niemodyfikowalnym, na który nie mamy wpływu. Dlatego nie należy odkładać planów rodzicielskich.

Styl życia

To w jaki sposób dbamy o nasz organizm ma ogromny wpływ na nasze życie. Nieodpowiednie odżywianie, prowadzenie stresującego trybu życia, stosowanie używek może wywoływać problemy z zajściem w ciążę. Zarówno niedowaga i nadwaga mogą powodować zaburzenia owulacji u kobiet i wpływać na obniżenie parametrów nasienia u mężczyzn. Podobnie jak stresujący tryb życia. Papierosy, alkohol i inne używki obniżają jakość komórek rozrodczych i powodują zaburzenia erekcji. Ponadto narażenie na szkodliwe czynniki środowiskowe (fizyczne, chemiczne) może wpływać negatywnie na funkcjonowanie gonad i jakość komórek rozrodczych. Wprowadzenie kilku zmian do naszego życia może okazać się wystarczające do uporania się z problemem niepłodności.

Choroby przewlekłe

Jedną z głównych chorób przewlekłych powodujących problemy z płodnością u kobiet jest endometrioza. Choroba ta charakteryzuje się przewlekłych procesem zapalnym w miednicy mniejszej, który m.in. sprzyja powstawaniu zrostów odpowiedzialnych za niedrożność jajowodów. Torbiele endometrialne tworzące się w jajnikach nie tylko je uszkadzają ale również obniżają jakość komórek jajowych oraz powstających z nich zarodków. Ponadto endometrioza zaburza gospodarkę hormonalną.

Zaburzenia endokrynologiczne (choroby tarczycy, hiperprolaktynemia) mogą mieć wpływ na owulację u kobiet. Na szczególną uwagę zasługuje zespół policystycznych jajników (PCOS), który charakteryzuje się brakiem lub rzadkimi owulacjami oraz szeregiem innych zaburzeń metabolicznych. W części przypadków PCOS wystarczy modyfikacja stylu życia, a w niektórych konieczne jest wdrożenie farmakologicznej stymulacji owulacji.

Choroby przewlekłe takie jak cukrzyca, nadciśnienie tętnicze nie tylko mogą powodować problemy z zajściem w ciąże ale również mogą utrudniać donoszenie ciąży i urodzenie zdrowego dziecka.

Osobną grupę stanowią wrodzone wady macicy takie jak macica dwurożna, jednorożna, przegrodzona, podwójna czy hipoplastyczna. Zmieniony kształt macicy może odpowiadać za wczesne starty ciąż czy problemy z donoszeniem ciąży. Należy również wspomnieć o nabytych schorzeniach macicy – polipach endometrialnych i mięśniakach.

Z kolei u mężczyzn obecność żylaków powrózka nasiennego może wpływać na jakość nasienia.

Przebyte choroby i operacje

Częstą przyczyną niepłodności u kobiet są niedrożne jajowody. Zrosty jajowodów mogą powstać po przebytych zakażenia miednicy mniejszej, często bezobjawowych takich jak zakażenie Chlamydią trachomatis. Zrosty w miednicy mogą powstać również po przebytych zabiegach, na przykład po cięciu cesarskim. Liczne lub zbyt mocne łyżeczkowania jamy macicy mogą spowodować zespół Ashermana, charakteryzujący się zrostami wewnątrzmacicznymi. Przebyte leczenie onkologiczne (radioterapia, chemioterapia) przez toksyczny wpływ może nieodwracalnie uszkodzić gonady żeńskie i męskie.

Czynniki genetyczne

Jednym z częstszych zespołów genetycznych związanych z niepłodnością u kobiet jest zespół Turnera, w którym jajniki są nieprawidłowo ukształtowane i nie spełniają swojej funkcji. Z kolei u mężczyzn za azoospermię, czyli brak plemników w nasieniu mogą odpowiadać mutacje CFTR (azoospermia obturacyjna), mutacje AZF czy zespół Klinefeltera (azoospermia nieobturacyjna).